Nederlandse Vereniging van Golfspelende Journalisten
21.10.2020
Doordat het clubhuis van de Hoge Kleij dicht is spreken Carien van Beek en ik elkaar in De Groene Afslag, nu een trendy horecagelegenheid met duurzaamheid in het hoogste vaandel, na de Tweede Wereldoorlog het interneringskamp Crailo – een plek waar Cariens’ vader bijna was ondergebracht, zoals zij schrijft in haar boek Verzet en SS, Het verzwegen verleden van een vader. Het boek wordt binnenkort officieel gepresenteerd en dat is de aanleiding voor onze afspraak met ons onvolprezen lid Carien.
Carien werkte er zeven jaar aan, in de periode tussen 2010 en 2017. Nu telt het een kleine 250 bladzijden, maar toen het in 2017 ‘af’ was, was het twee keer zo dik en bevatte het veel meer historische achtergronden dan in deze uitgave terecht is gekomen. Het vele schrappen gebeurde onder invloed van de uitgever, die meer zag in het verslag van een persoonlijke speurtocht naar het tamelijk bijzondere oorlogsverleden van haar vader. Van wie zij altijd dacht dat hij ‘goed’ was geweest en ondergedoken had gezeten, tot zij opeens, tussen neus en lippen door, van een neef te horen krijgt: ‘Dat verhaal over jouw vaders onderduik bij opa en oma klopt niet hoor. Hij was een landverrader. Hij heeft gevochten in Rusland.’
In het boek heet Carien Cecilia Debagis, haar man Jeroen, haar vader George: ‘Vernoemd naar zijn verzetsnaam’, vertelt ze in De Groene Afslag. Alle namen in het boek, ‘min of meer historisch verantwoord’, zijn veranderd maar de personen, van familieleden zoals haar moeder, tantes en neven en mensen die zij op haar speurtocht tegenkomt, leven of hebben geleefd.
Obsessief op zoek
Verzet en SS gaat over George, maar minstens zoveel over Cecilia, over hoe zij obsessief op zoek gaat naar het verleden van haar vader. Aanvankelijk had Carien niet het idee om van haar naspeuringen een verslag te maken, in wat voor vorm dan ook. ‘Anders had ik in het begin de dingen wel nauwkeuriger opgeschreven. Eerst wilde ik alleen maar weten hoe het nu werkelijk zat met mijn vader. Al die tegenstrijdige dingen, in het verzet én NSB’er. Hoe kon dat?’ Maar naar mate ze meer mensen spreekt en dingen leest in de archieven van het NIOD en het Nationaal Archief, komt de (afgestudeerde) antropologe in haar boven. Om meer te kunnen begrijpen van de tijd waarover zij leest en hoort, bezoekt ze gastcolleges aan de Universiteit van Amsterdam: Europese geschiedenis, Duitse geschiedenis, maar ook over jazzmuziek, want haar vader van was ook jazzmuzikant. En over het Katholicisme dat een steeds nadrukkelijker rol lijkt te spelen bij keuzes die haar vader en anderen in die tijd hebben gemaakt. De Russen en niet de Duitsers vormden het ware gevaar voor het katholieke geloof; kerken werden verbrand en geestelijken vermoord.
Letterlijk in voetsporen van George
Ze gaat bij haar onderzoek nog verder, zoals ze heeft geleerd: ‘Als antropoloog moet je gaan kijken, voelen, ervaren. Je moet mensen spreken, niet alleen maar achter je bureau studeren.’ Ze maakt reizen waarbij ze plaatsen bezoekt, waar haar vader opgesloten of gelegerd is geweest. Ze reist naar het oosten van Oekraïne en Rusland, zo’n beetje letterlijk in de voetsporen van George. ‘Maar dat moest in de winter. Ik wilde zelf weten hoe het is om daar bij 35 graden onder nul te lopen. Ik moest het vóelen.’ Nu ligt er een boek, waarin zwart en wit niet lijken te bestaan, waarin vrienden elkaar verraden en waarin grote aantallen Nederlanders, na de oorlog, zo slecht blijken te zijn als nazi’s tijdens de oorlog. Ze houdt er rekening mee dat het heftige reacties te weeg gaat brengen. ‘Ik zie wel wat voor shit ik over me geen ga krijgen’, vertelt ze, bij de koffie. Dat de geschiedenis behoorlijk is verbouwd had ze al eerder gehoord, van historicus Chris van der Heijden, die het eerste exemplaar ook in ontvangst zal nemen: ‘Er waren misschien 45.000 Nederlanders echt actief geweest in het verzet maar naar de oorlog leken het er wel een miljoen.’
Haar onderzoek werpt stap voor stap licht op de bizarre geschiedenis van haar vader, van kort voor tot na de oorlog. In het kort: hij neemt deel aan de Februaristaking van 1941 waardoor hij zijn baan verliest, tekent later, dronken gevoerd door een vriend, bij de Waffen-SS, deserteert uiteindelijk en duikt onder. Tijdens die periode wordt hij opgenomen in een verzetsgroep. Direct na de bevrijding fietst hij naar Amsterdam om het feest mee te vieren, maar hij wordt opgepakt, nu door de Nederlandse politie, door een vriend aangegeven, die wist dat hij een tijd bij de Waffen-SS had gezeten.
‘Geen haar beter dan de nazi’s’
George zit twee jaar vast, in onder meer één van de beruchtste interneringsplekken van Amsterdam: de Levantkade, zonder enige vorm van proces. ‘In de voormalige kampen van de bezetter’, schrijft Carien, ‘namen Nederlanders op mensonterende wijze wraak op ‘foute’ Nederlanders. Wat daar gebeurde, zou even erg zo niet erger zijn geweest dan wat de nazi’s deden tijdens de oorlog, de vernietigingskampen uitgesloten uiteraard. Als dat klopt zijn bepaalde Nederlanders geen haar beter dan de nazi’s en moet een aantal hoofdstukken in onze geschiedenisboeken nodig herschreven worden.’
George trouwt later met de moeder van Carien. Haar moeder wordt in het boek niet ontzien, onder meer door de vermelding dat zij zich Cariens’ kindsdeel van de erfenis had toegeëigend. Waarom, vraag ik Carien, deze ontboezeming over haar moeder? ‘Omdat alles open moest. Het was een opeenstapeling van de dingen. Dat iedereen in mijn omgeving wist van de geschiedenis van mijn vader, behalve ik.’ Haar moeder heeft het boek uiteindelijk niet meer kunnen lezen. ‘In het begin’, zegt Carien, ‘heeft ze me steeds gezegd te stoppen met mijn onderzoek. Hou er toch mee op, je vader was goed, klaar. Maar uiteindelijk was ze toch trots: als iemand kan uitvinden hoe het precies zat, ben jij het wel.’
Wandelen van Canterbury naar Rome
Het jarenlange zwijgen en de schokkende gebeurtenissen die ze vindt, tasten ook haar gezondheid aan: ze raakt aan een arm verlamd. Ze kreeg het advies te gaan wandelen. ‘Een goede manier om te verwerken, je gedachten laten gaan.’ Ook dat deed ze op z’n Cariens, geen half werk: ‘Mijn man en ik zijn in etappes van Canterbury naar Rome gelopen, 1800 km. Voor éen van die etappes heeft Karel
van de Graaf ons nog een keer afgezet bij Calais, na een paar dagen met de NVGJ bij Hardelot.’ Het wandelen werkt louterend en inmiddels is ze alweer een aantal jaren volledig genezen. Goed en fout – meer dan ooit bleken het diffuse begrippen, leerde Carien, zoals ze ontdekte dat een oorlog ook zoveel meer kanten heeft. ‘Hij is door de ene vriend erin geluisd door hem dronken te voeren en hem bij de Waffen-SS te laten tekenen. Door een andere vriend verraden, ofschoon hij wist dat George ook in het verzet had gezeten en ongelooflijk veel spijt had van zijn tijd bij de SS.’
Huilend in het Nationaal Archief
Haar onderzoek heeft haar een vollediger beeld gegeven van haar vader. Waarom heeft ze het voor anderen ook opgeschreven in een boek? ‘Ik heb van zoveel mensen gehoord dat ze vragen hebben over hun ouders, over grootouders. Ik heb in het Nationaal Archief mensen zien huilen toen ze dossiers over hun opa en oma zaten te lezen. Misschien kan ik andere mensen ook helpen met dit verhaal. Om te laten zien dat de werkelijkheid soms veel complexer is dan we geneigd zijn om te denken.’
De officiële presentatie van het boek op 22 oktober kan vanwege de corona maatregelen niet doorgaan. In plaats daarvan is Carien op die dag bij Tijd voor Max, op NPO 1 tussen 17.10 en 18.00 om te vertellen over haar boek en haar zoektocht.
Verzet en SS, het verzwegen verleden van een vader. ISBN 9789082947076, € 21,99, vanaf 22oktober verkrijgbaar in de (online) boekhandel
Uitgeverij: Schaep14
René Brouwer
Met trots kondigt de NVGJ aan dat Redexim de titelsponsor is van de Nations Cup 2025, het internationale golftoernooi voor golfjournalisten dat dit najaar plaatsvindt op Texel.
Klop gehad ... van mijzelf ,,Je speelt niet tegen míj, je speelt tegen jezelf.'' Michiel van Kleef had het niet duidelijker kunnen stellen. Ik doe het zelf, kampioen holes verkloten. Totaal niet in de wedstrijd. En matchplay is écht een wedstrijd, puur één-op-één. Mijn voorbereiding op het seizen was ook helemaal niks. Pas vier rondje gespeeld sinds oktober vorig jaar. De hele winter mantelzorger geweest voor mijn beide ouders, verpleger/verzorger voor mijn echtgenote Dea na een hele ongelukkige val met de fiets. Surprisereis moeten annuleren, net als onze eigen winterse golfvakantie. Te veel water Vooraf had ik mij mede daarom ook niet echt een voorstelling gemaakt van mijn matchplay op De Purmer. Alleen dat Michiel zijn ballen gemakkelijk 130-150 meter slaat, ik kom vaak niet verder dan 80-90 meter, 100 max. Met slechts vier slagen mee op de moeilijkste holes red je dat écht niet. In theorie verlies je dan bijna elke par 5 en alle lange par 4-en. Gelukkig spelen we de lussen geel-rood. Niet de witte. De holes op wit zijn té lang, de fairways té smal en er is té veel water. En geel-rood is mij altijd wel goed gezind geweest. En toch: de eerste vier holes beginnen slecht. Ik krijg de bal niet fatsoenlijk weg vanaf de tee. Beetje te voorzichtig, misschien, afslaan met een houten 3. Maar toch: op hole 3 sta ik zo maar 1 up. Heel eerlijk, dat punt krijg ik in de schoot geworpen, want Michiel speelt met een verkeerde bal. Ik schrik er zelfs van. Dit kan niet. Klopt helemaal, want prompt gaat hole 4 verloren; twee keer een waterbal. En er komt nog veel meer water, bedenk ik mij. 'Zó zonde' Ik ben de tel kwijt hoeveel ballen ik in het water heb geslagen. Ik schat een stuk of tien. Heel toepasselijk: ik speel met lakeballs. Dieptepunt: met drie slagen voor op de moeilijkste hole van de rode lus sla ik mijn bal twee meter verder in het water. En vanaf dezefde plek nog eens. Weg voorsprong. ,,Zó zonde'', reageert Michiel hoofdschuddend. Doodzonde! Hoe kun je zo slecht spelen? Nu speel je natuurlijk niet alleen. En Michiel slaat soms - voor mij - wereldballen. Hoe kom jij aan handicap 26,5, vraag ik niet begrijpend. ,,Nou ja, dat heb je gezien. Ik sla wel ver, maar alle kanten op. Mijn pro zegt ook dat ik gemakkelijk naar handicap 20 kan. Alleen op deze manier gaat dat niet gebeuren.'' Om vervolgens weer met een hoek zijn bal zoek te spelen. ,,Dat bedoel ik dus.'' Oké. Putten Zo staat Michiel bij de turn slechts 1 up. ,,Alles is nog mogelijk.'' En dat blijkt ook als ik hole 10 win, dankzij een mooie putt. Gelijk! De putter is weer hot vandaag, maar daarvoor moet ik wel eerst op de green zien te komen. Zo blijkt. De volgende holes gaan verloren. Ik hoef niet eens meer te putten. Vier op rij gaan naar Michiel, deels door eigen handelen. Op hole 15 - een par 3 - beleef ik nog even een opleving, maar op hole 16 - een lange par 5 - gaat bij 3&3 definitief het licht uit. 'Je speelt niet tegen mij, je speelt tegen jezelf', herhaal ik de harde maar juiste observatie van Michiel. Michiel, succes in de volgende ronde. En ondanks de smadelijke nederlaag was het toch een aangename golfmiddag. Bedankt!
In de recente nieuwsbrief staat per abuis een verkeerde datum (19 mei) genoemd voor de wedstrijd op Landgoed Welderen. Om misverstanden te voorkomen: de wedstrijd wordt gespeeld dinsdag 20 mei. Er kan inmiddels worden ingeschreven.
Recent maakte ons lid Pamela Sturhoofd de documentaire Patatje Oorlog over twee Nederlandse mannen – Franky en Coen – die afreizen naar de frontlinies in Oekraïne om daar letterlijk troost en voedsel te brengen in de vorm van patat. Met hun snackkar en eindeloze veerkracht helpen ze vluchtelingen en achtergebleven ouderen in zwaar getroffen gebieden, en runnen inmiddels zelfs een opvanghuis in Dnipro. Een verhaal over medemenselijkheid, absurditeit en hoop – in oorlogstijd.
Ons lid John Dekker was afgelopen week op bezoek bij onze gewaardeerde sponsor Heleen Sonnenberg om wat flessen op te halen voor onze vereniging. Heleen zit niet stil in ieder geval. Onder de naam Chateau Sonnenberg (opgericht 2021) importeert ze wijn, ze verkoopt damesmode en samen met haar man Paul bestiert ze ook nog een makelaardij. En dat allemaal sinds 2019 in Den Haag. Onder de paraplu van Weduwe Joustra verzorgde Heleen, die de NVGJ nog altijd een warm hart toedraagt, jarenlang het Kostertje. Kijk ook eens op haar website!
Surprise ... We gaan naar Spanje en je partner mag mee! Vier dagen, vijf sterren-hotel in Denia aan de 27-holes golfbaan van La Sella met alles erop en eraan. Lang weekend genieten van deze luxe golfvakantie. Drie rondes op twee schitterende banen, La Sella en La Galiana. Ontbijt en diner, de laatste inclusief drankjes. Vervoer in Spanje is geregeld. Vliegen vanaf drie luchthavens in Nederland en je neemt gemakkelijk je eigen golfclubs mee. Alleen nog even Christa bellen of mailen dat je graag mee gaat. En of je alleen gaat of met je partner. Zo je wil regelt Fairway Golftravel ook je vliegtickets. Al is de locatie nu bekend, het blijft een surprise-reis want er staat je een aangename verrassing te wachten. Van vrijdag 21 t/m maandag 24 november is de NVGJ in Spanje voor een vierdaags verblijf op het Denia Marriot la Sella golfresort, gelegen tussen Valencia en Alicante. Het 5-sterren hotel biedt alle denkbare luxe en ontspanning. De hele dag gegolfd, kun je daarna chillen in de spa met sauna, stoombad of jacuzzi. Er is ook een beautycenter met verschillende schoonheidsbehandelingen. Anders neem je samen met je flightgenoten een drankje in het clubhuis of in een van de bars in het golfhotel. Bij het diner zijn de drankjes inbegrepen. De kamers van Denia Marriot zijn echt ruim en smaakvol ingericht met terras en voorzien van satelliet-tv. Stel dat er in het weekend een golfwedstrijd is. Golfen doen wij zelf op twee banen; de eigen la Sella golfbaan en de schitterende tourbaan La Galiana op een klein uurtje rijden van het hotel. Vervoer is geregeld. La Sella is een uitdagende baan, mede ontworpen door Jose Maria Olazabal. Het is een volgroeide baan (1991) van gemiddelde lengte, licht glooiend en bosrijk. De fairways worden omringd door sinaasappel- en pijnbomen met een imposante bergketen als achtergrond. We spelen daar zaterdag en maandag. Voor alle golfers is alvast een handtrolley geboekt. Een touringcar brengt ons zondag via de kust en door een schitterend berglandschap tot vlakbij Valencia naar La Galiana Campo de Golf (2011). La Galiana is een tourbaan, eerder gekozen tot 'best choice'. Voor de spelers zijn buggy's gereserveerd, want 'lopen is bijna niet te doen. Er is geen meter vlak', zegt Christa van Fairway Golftravel. Ze is er zelf geweest. Ook het Marriot hotel bij Denia (10 minuutjes met de auto) kent ze goed: ,,Echt perfect.'' De recensies op booking.com zijn eveneens lovend; eindcijfer 9.0. Wil je mee, wat moet je doen? Bel Christa om je aan te melden of stel je vragen. Stuur vervolgens ter bevestiging een e-mail met je wensen en of het reisbureau ook je vlucht moet regelen. Zo ja, vanaf welk vliegveld. De richtprijzen (laatste kolom), aankomst- en vertrektijden staan op de flyer. De bijzondere 4-daagse NVGJ-surprisereis is uit te breiden naar een langer of aangepast verblijf verblijf en met eigen vervoer. Op basis van je wensen maakt Fairway Golftravel een offerte. Oh ja, denk ook even aan een passende reisverzekering. Kan trouwens ook via Christa.